|
Da l’Alta Padovana
’E bajàrdoe
 | | Martin el parèa un “pirata del Po” de inizio Novethento. |
“Jeri sera, che jero sarà, ghemo magnà ’na passùa de poenta e bajàrdoe da restare imatunìi!” ghe fa ’na matina Bepi osto, pareciàndoghe el café corèto a Martin muraro che se ghea fermà presto, come senpre, prima de ’ndar laorare.
Bepi credéa de ’ver dito una de ’e sòite monade pa rìdare e rònpare el sòno residuo, ma Gino che da madegoto stranbo el credéa de èssare na volpe, stavolta però el ga magnà el bocon:
“Bajàrdoe? Cossa zée ste bajàrdoe? Mi no ghin’ò mai magnà, inoltre che no ’verle mai sentìe nominare!”
Bepi no ghe credéa a ’e so rece: − ’Desso ’o go catà! − e po’ da lazaron: “Ma ’ndemo, cossa dito! ’O sa tuti cossa che ’e ze! Varda che ’e ze on pesse, on misto tra on marson (Cottus gobio) e na moreta (Sanguinerola) che ’e gnen basso anca pa ’a Brantèa coà dadrìo inte ’e note de luna nova!”
Intanto jera rivài drento i sòiti operai bonorivi pa incichetarse e Bepi, zhignàndoghe, fin che Martin no ’o vedìa, el ga tacà el tramacio:
“Martin no voe crèdarghe, ma no ze vero, tusi, che ’e bajàrdoe gnen basso in tante anca pa ’a Brantèa inte ’e note de luna nova?”
Chealtri, visto el sèsto e magnà ’a foja, i ga tacà el ciacoeamento ’torno a Martin:
“Sicuro! Sòeo ’e note de luna nova e pa ciaparle basta na bissaca da sémoe cu i busi larghi che lore crede gresse!”
“De dì no ’e se vede mai parché ’e se sconde soto ’e gresse.”
“Sòeo de note ’e se móe pasturare, ma ’e ze furbe e se ’e sente l’acoa vibrare so goadini o tramàji, ’e scanpa indrìo e no te ’e bèchi pi.”
“Sicuro, sòeo el saco de cànego le cuca parché se gonfia drioman i fii de tea grossa.”
“Oh, ze tuto sientìfico, cossa crèdito!”
“E po’ ghe vol tanta passiensa a star piegài de schina el so tenpo e tegnere ’l saco imòbie in medo ’e ganbe!”
’Lora Martin, ozando in medo sto assedio:
“Stè ’tinti coà! Ma voaltri sio mai ’ndati a bajàrdoe?”
“Mi, ’desso che so pien de doeuri, ’e magno cote cò ’e cato da ’a Pierina. Ma na volta ghin ciapava senpre tante e ghin dava a tuti.”
“Mi ghe so’ ’ndà da bocia na note co me nono. Ghin ’emo ciapà bastanzha coà dadrìo, ma co tanta fadiga e fredo ché mal-pi ghe ’ndarò!”
“No ’a ze roba da scaciumèe narvose, ma da òmani forti. Cossa crèdito!”
’Lora Martin:
“E se mi voesse proare? No so’ mia forte mi?”
“Chi… ti? Ma se i te ga scartà anca da miitare! Chi che no ze bon pa ’l re no ze bon gnanca pa ’e bajàrdoe!”
A sta batùa ze partìa na sganassada potente e liberatoria par tuto el tenpo che co sforsi disumani i ghea doesto fare i seri, ma Martin se ga insustà:
“Ah sì? Porco… e fora, coando zea sta luna mora? Mèrcore? E mèrcore de note mi so’ in Brantèa coà dadrìo ciaparle! Scometemo?”
Difati el mèrcore dopo el se ga presentà inte ’a ostarìa a ’e ùndase co stivài e bissaca soto ’l brazho a bere na graspeta prima de l’inpresa, maravejàndose che no ghe fusse nissun de quìi che ghea scomesso co lu, ma Bepi:
“Bìighine naltra ché mi so stufo e fra poco saro.”
Se jera in aprìe e sto canàe ghea l’acoa corente bassa.
El siensio de ’a note fresca jera roto da coalche vetura so ’a statàe. Martin se ga comodà cu i stivài distanti bastanzha pa mètarse in medo ’e ganbe a bissaca tegnesta verta in acoa e ’l ga tacà spetare. Tri de quìi che mancava in ostarìa jera ’ndài tresento metri a vae a sarare ’a boa, chealtri, (tanti, ché se ghea spanto ’a ciàcoea), jera scunti là ’torno e l’acoa ga tacà crèssare, raqueando che ’a paréa ferma. Co l’ilusion a lu ghe paréa de védare pesse in medo ’e gresse, ma el saco restava vodo.
Cò l’acoa ga tacà inpienarghe i stivài el voéa moeare tuto, ma el ga bio ’a sfortuna che on pessato insemenìo ze ’ndà inte ’l saco e ’l ga tacà scorlarse. “Ècoe che ’e riva!” el se ga dito trionfante co l’acoa che ghe rivava a metà brazhi e al cavaeoto, ma, anca dopo meda ora, de bajàrdoe gnente. Intanto chealtri ga verto ’a boa e de colpo ’a corente de ’a Brantèa ze deventà potente. Pa no ’ndare indrìo-schina el se ga trato de rabalton ’dosso ’a riva e là el ga bio ’a misura de ’a so miseria: mojo marzho, inpaltanà, co ’e ganbe istecàe dal fredo, senzha pi ’l saco: el ghea voja de métarse criare, senonché uno de quìi che spiava, ga bio ’a bea idea de zhigarghe:
“Resisti ché i saeadi sta ben in fresca!”
’Lora el ga capìo tuto el barujo de bajàrdoe e de acoa alta e l’autoconpatimento ze deventà, inte ’l so pìcoeo, ’a furia de ’a bestia salvàdega de l’apocalisse. Intra porchi e rasìe sbajài par aria. Senzha stivài e sgiozhando l’è partìo:
“’Desso vao casa tore ’a corteazha e ve copo tuti!”
Ciò, ghe jera da preocuparse e ’lora i ze cursi ciamare el dotore che ’ndava a cacia co lu.
Ma Martin l’è rivà prima e ’l se ga scaraventà su pa ’a seranda de fero de ’a ostarìa, menando de chee bòte co ’a corteazha che te vedìi sbraze de fogo dapartuto:
“Bepi, maledeto, te si stà ti incatjarme co ’e bajàrdoe! (porchi e rasìe) Speto coà fin doman-matina, cò te vèrdi, pa coparte!” E ’vanti anca co on teramoto de ’e pedo paroeasse pa rifarghe l’àlbaro genealogico.
Par fortuna che ze rivà el dotore che co ’e bone el ghe ga messo on brasso ’torno el còeo, portàndoseo casa sua e ’e ultime paròe che i ga sentìo:
“Ma no te ’o saìi mia che ’e bajàrdoe no esiste? ’A ze sòeo na paròea che usa ’e mame pa tore in giro i putèi?”
[torna sopra]
|
 |
Archivio
| 2022 |
21 |
20 |
19 |
18 |
17 |
16 |
15 |
14 |
13 |
12 |
11 |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
|
|
|
|
Editoriale
Tachemo co ’l 40° ano de vita!
Co’ l’entusiasmo de senpre verzemo l’Ano Novo dopo ’ver conpìo 39 ani e dopo aver ricevù on riconossimento, a livelo nazionale, par l’inpegno messo ne la difesa de la nostra “lingua locale”. Cussì cresse la responsabilità par el nostro dialeto o “lingua veneta”.
de Mario Sileno Klein
Da Verona
Modi de dir nel dialeto de la Lessinia
de Antonia Stringher
|
